Laatst zat ik in de bioscoop voor de film Borg/McEnroe, toen er een trailer voorbijkwam die me ontzettend nieuwsgierig maakte. De film The Square is inmiddels te streamen op myLum en Cinemember en ook nog verkrijgbaar op dvd. Wil je weten waarom ik meteen nieuwsgierig werd? Lees dan nog even verder.
Tip: hou je van Scandinavische filmhuisfilms? Bij Cinemember kun je een heleboel bijzondere films kijken wanneer jij dat wilt. Met een proefabonnement kun je het 2 weken gratis uitproberen.
- Heb je de gratis kalender met Scandinavische feestdagen al gedownload?
- Hier vind je nog meer gratis Scandinavische dingen en kortingsacties
- Hier vind je heel veel Scandinavische series en hier Scandinavische films
- Hier vind je Scandinavische romans
- Deze boeken over Scandinavische lifestyle en deze Scandinavische kookboeken vind je misschien ook wel leuk
Een museum in Stockholm
Centraal in de film staat een museum voor moderne kunst in het Stockholm van de toekomst. Het is gevestigd in het voormalige koninklijk paleis, dat na het afschaffen van de monarchie klaar was voor een nieuwe invulling. Aan het hoofd van het museum staat Christian (gespeeld door de Deense acteur Claes Bang, ook bekend uit The Bridge en Borgen).
Goed en kwaad
Christian is een liefhebbende vader voor zijn dochters, rijdt milieubewust in een elektrische auto en steunt goede doelen. De nieuwste installatie van het museum, The Square, is een oproep aan de maatschappij om zich over elkaar te ontfermen. Maar… Zoals bij ons allemaal (toch?) komt zijn gedrag niet altijd overeen met zijn lovenswaardige idealen. Ook hij gedraagt zich soms ‘slecht’. Als zijn telefoon wordt gestolen, komt hij door zijn eigen gedrag in een reeks ‘slechte’ situaties terecht. Intussen promoot een pr-bureau The Square op een manier die alles nog meer uit de hand laat lopen.
Het echte The Square
Als basis voor de film nam de Zweedse regisseur Ruben Östlund een kunstwerk van hemzelf en Kalle Boman in designmuseum Vandalorum in Värnamo in Zweden. In 2015 werd daar onder de naam The Square een plek in de stad gemaakt waar iedereen gelijk en veilig zou zijn, gekoppeld aan het idee dat elke stad in Zweden zo’n plek zou moeten hebben. De plek kreeg (naast een exhibitie in het museum) heel concreet de vorm van een permanent vierkant op een plein in Värnamo. Later werd ook in het Noorse Grimstad zo’n vierkant gemaakt en er zijn plannen voor een Square in Vestfossen (ook in Noorwegen).
Bystander apathy
Het idee is dat, als er iemand in het vierkant staat die hulp nodig heeft, anderen verplicht zijn om te hulp te schieten. In de gewone wereld gebeurt dit vaak niet. Als we een ander in nood zien, hebben we gek genoeg eerder de neiging om met zijn allen te gaan staan kijken of juist weg te kijken, in plaats van daadwerkelijk te hulp te schieten. Dit staat ook wel bekend als ‘bystander apathy’: iedereen gaat ervanuit dat een ander wel iets zal doen. En als niemand anders wat doet, is het dan wel verstandig/sociaal wenselijk als jij wel wat doet?
Ik kwam deze term toevallig onlangs nog tegen in het hele #metoo-debat. Als je erbij bent als een vrouw seksueel geïntimideerd wordt, neem je het dan voor haar op? Dat blijkt dus minder vanzelfsprekend dat het klinkt. En dat terwijl we zelf wel graag zouden willen dat iemand dat voor ons zou opnemen. Het idee is dus dat je je tegenover anderen zo gedraagt als je zelf ook graag behandeld zou willen worden. Niet bepaald een nieuw idee, maar best een uitdaging in combinatie met menselijke eigenschappen die ervoor zorgen dat we dat soms niet durven, willen, kunnen etc.
Kun je mensen vertrouwen?
Wat ook terugkomt in de film, is de keuze om zelf mensen te vertrouwen. In een ideale wereld zou je, als je vertrouwen geeft, ook vertrouwen moeten terugkrijgen. Bezoekers van de expositie moeten heel concreet kiezen tussen twee deuren: “Ik vertrouw mensen” of “Ik vertrouw mensen niet”. Welke zou jij kiezen? En hoe zou de maatschappij er uitzien als we allemaal kozen voor het eerste (en daar ook echt naar handelden)?
Een film die je aan het denken zet
Al met al denk ik dat deze film vol satire, provocerende en absurde scènes en zwarte humor je flink aan het denken kan zetten. Want behalve goed en kwaad en “Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dan ook een ander niet” komt bijvoorbeeld ook nog de vraag wat nu eigenlijk wel en geen kunst is aan de orde. Zo te zien kan er naast al die vragen ook nog flink gelachen worden. Nog een extra bonus is wat mij betreft de rol van Elisabeth Moss, die ik ken uit de serie Mad Men. Ik ben fan!
Je kunt de film nu hier bestellen of streamen op myLum of Cinemember. Hier kun je alvast de trailer bekijken:
Deze blogpost kan affiliatelinks bevatten. Als jij via zo’n link iets koopt of boekt, krijg ik een kleine vergoeding. Dit gebeurt anoniem en kost jou niets extra’s. Samenwerkingen en affiliatelinks stellen mij in staat om deze website te onderhouden en jou van informatie te blijven voorzien. Meer hierover lees je in mijn disclaimer/privacyverklaring.
Ik dacht dat deze film ontzettend opppervlakkig was, het enigste dat echt was , was toen de hoofdrolspeler geforceerd was om de affiches zelf in de brievenbus te stoppen en dat de jongen, medewerker in het museum, die zijn baas’ auto wachtte bedreigd werd in het ghetto. Omdat de contrasten van gevoelsniveaus zo sterk waren, veil alles in een grote artistieke pot. Een ongeloofwaardig portret, een pretentieus bevredigende film voor de middelklas. Veel vrienden hadden dit aangeraden te gaan zien. Het aftuigen van de vrouw op het gala diner… Ik ben weggelopen. Niet vanwege het aftuigen , maar omdat ALLES aangehaald moest worden, alles in één film, en krijgen ze er ook nog een prijs.
Jammer dat het zo tegenviel. Ik moet zeggen dat de film voor mij ook anders was dan ik had verwacht. Vooral het laatste deel. Ik had (na de trailer en het eerste deel) iets meer van een afronding verwacht.