Toen het licht weer aanging in de zaal van het Filmhuis in Den Haag, veegde ik gauw mijn tranen weg. Ik had net anderhalf uur zitten kijken naar het levensverhaal van Amin Nawabi – en dat was me niet in de koude kleren gaan zitten. Behalve medeleven en verdriet drong zich nog een gevoel aan me op: zoveel mogelijk mensen moeten deze film zien. Daarom hoop ik dat de Deense film Flee (Flugt) het goed zal doen bij de uitreiking van de Oscar. Flee is genomineerd in drie categorieën: beste niet-Engelstalige film, beste animatiefilm én beste documentaire. Een unieke combinatie: nog nooit was een film in deze drie categorieën genomineerd. Maar Flugt is dan ook een hele bijzondere film…
- Heb je de gratis kalender met Scandinavische feestdagen al gedownload?
- Hier vind je nog meer gratis Scandinavische dingen en kortingsacties
- Hier vind je heel veel Scandinavische series en hier Scandinavische films
- Hier vind je Scandinavische romans
- Deze boeken over Scandinavische lifestyle en deze Scandinavische kookboeken vind je misschien ook wel leuk
Het verhaal van de film Flee
Eerlijk gezegd houd (of moet ik zeggen hield?) ik nooit zo van animatiefilms. Maar vanaf het moment dat Amin (als animatie) voor de camera plaatsnam en begon te vertellen over zijn vroegste jeugdherinneringen, was ik gegrepen. Ik werd direct het verhaal in getrokken. Onder begeleiding van de klanken van Take on me (over een animatieverhaal in getrokken worden gesproken…) zag ik de kleine Amin in het Kaboel van de jaren 80 door het leven huppelen. Vanaf dat moment deelde deze jongen – inmiddels man – zijn verhaal met me. En dat is bijzonder, want zijn hele leven als vluchteling staat juist in het teken van het geheimhouden daarvan.
Animatie en documentaire
Ik weet nog dat ik me van tevoren afvroeg hoe een film als documentaire én als animatiefilm genomineerd kon zijn. Dat zit zo. In feite is de film een documentaire, samengesteld uit vraaggesprekken met een (echte) Afghaanse vluchteling die nu in Denemarken woont. Om te voorkomen dat hij teruggestuurd werd en in Afghanistan vermoord zou worden, heeft hij moeten liegen dat hij geen familie meer heeft. Als dat uitkomt, kan hij alsnog worden teruggestuurd. Die angst houdt hem zijn hele leven in z’n greep, ook nu hij op 36 jarige leeftijd een internationaal gerespecteerd academicus is. Daarom werd Amin Nawabi een animatie : om anoniem dit verhaal te kunnen vertellen aan zijn goede vriend, documentairemaker Jonas Poher Rasmussen.
Alleen met een walkman
Het is een verhaal vol ontberingen en verdriet. Als kijker maak je flarden mee van de oorlog in Afghanistan, de armoede en corruptie in Moskou vlak na de val van het communisme en de onmenselijke ontberingen die de vluchtelingen – overgeleverd aan gewetenloze mensenhandelaren – onderweg moeten doorstaan. Omdat er geen geld is om samen de reis te maken, gaan de gezinsleden een voor een. Zo komen ze in verschillende Europese landen terecht. In Moskou luistert Amin nog in het gezelschap van zijn broer en moeder naar Wheel of Fortune van Ace of Bace terwijl hij afwacht hoe zijn leven verder zal gaan. Maar in het busje op weg naar het vliegveld voor zijn reis naar Kopenhagen heeft hij alleen nog een wildvreemde lotgenoot om samen mee naar Roxette’s Joyride te luisteren.
Amin raakt dus niet alleen zijn huis en zijn thuisland kwijt, maar ook zijn familie, over wie hij bovendien met niemand mag praten. En zal zijn familie hem überhaupt nog wel willen kennen als hij ze vertelt dat hij op mannen valt? Ook daar moet Amin naast zijn voortdurende vlucht nog mee dealen.
Gevolgen voor altijd
De traumatische ervaringen die hij heeft moeten doorstaan en het geheim dat hij moet bewaren, hebben grote gevolgen voor zijn toekomst. Hoe kan hij zich ooit nog veilig voelen en mensen vertrouwen? Zelfs met zijn vriend Kasper, die dolgraag met Amin wil trouwen en samenwonen, is dat lastig en ook voor hem gaat Amin soms op de vlucht. Het is dan ook heel toepasselijk dat de animatieversie van Amin liggend wordt geïnterviewd, alsof hij met een psychiater praat. Aan het einde van de film lijkt het dan ook alsof het een therapeutische werking op hem heeft gehad om eindelijk zijn verhaal te vertellen.
Een mooie en belangrijke film
Al met al was ik zo gegrepen door zijn verhaal, dat de tranen pas bij de aftiteling kwamen… Terwijl ik snel mijn tranen probeerde weg te vegen in het volle licht van de filmzaal, bedacht ik me dat ik hoop dat heel veel mensen deze film gaan zien. Al is het maar om iets meer te begrijpen van wat vluchtelingen – of ze nu uit Oekraïne komen, of uit Syrië of waar dan ook vandaan – voor leed met zich kunnen meedragen. Leed dat ze verborgen houden, met als wrange gevolg dat mensen ze gelukszoekers noemen of beweren dat ze alles in de schoot geworpen krijgen. Het vluchtelingenvraagstuk is complex, maar makkelijk kun je een gedwongen vlucht uit je thuisland absoluut niet noemen – zeker niet als je deze film hebt gezien.
Maar ik vond Flee niet alleen een belangrijke en actuele film. Ik vond hem ook nog eens heel mooi gemaakt – en nogmaals, ik ben normaal gesproken helemaal geen liefhebber van animatiefilms. Maar hier heb ik echt van genoten: de verschillende stijlen, de manier waarop de beelden in elkaar overgingen… Echt een kunstwerk van anderhalf uur lang.
Kortom: ik hoop dat de film alle prijzen wint waarvoor hij genomineerd is, zodat nog meer mensen er nieuwsgierig naar worden en hem gaan bekijken.
Hier vind je de bioscoopagenda van de film Flee. Hieronder vind je de trailer van de film.
De Scandinavische agenda die ik heb gemaakt is online verkrijgbaar bij bol.com en hier bij Edicola. Verder ligt hij in boekhandels in Nederland en België.
Deze blogpost kan affiliatelinks bevatten. Als jij via zo’n link iets koopt of boekt, krijg ik een kleine vergoeding. Dit gebeurt anoniem en kost jou niets extra’s. Samenwerkingen en affiliatelinks stellen mij in staat om deze website te onderhouden en jou van informatie te blijven voorzien. Meer hierover lees je in mijn disclaimer/privacyverklaring.